CAFER PANAHİ’YE ÖZGÜRLÜK !
‘aylakadamız bugün sadece cafer panahi’nin ve o özgür olana kadar hepimiz cafer panahi’yiz..
yoğunluğumdan ve geçirdiğim rahatsızlıktan dolayı pek haber takip edemiyorum bu ara.. bugün tesadüf eseri gözüme çarptı bu haber: iran’ın yüz aklarından olan cafer panahi’ye hapis ve film yapmama cezası verildi..
gözlerim doldu , boğazıma bir yumruk oturdu..
‘mevcut yönetime karşı çalışmak ve muhalefeti desteklemek’ gibi komik suçlamalar nedeniyle yargılanan cafer panahi’ye 6 yıl hapis ve 20 yıl boyunca film yönetmeme , yazı yazmama , yurt dışına çıkmama ve yerli-yabancı basına demeç vermeme cezaları verildiği avukatı tarafından açıklandı.. panahi’nin avukatı kararı temyiz edeceklerini söylemiş , ancak o temyizden de ne çıkar malum zaten..
iran insan hakları ihlalleri konusunda dünya gündeminin hep birinci sırasında.. politik konumu nedeniyle nedense hep iran birinci sırada gösteriliyor.. oysa ortadoğu’daki diğer ülkelerle , diğer bazı dünya ülkeleriyle birlikte ülkemizin de pek sicili temiz değil ve siciline her gün yeni ihlaller katılıyor ama güdümlü medya sayesinde hep iran ön planda..
recm cezası verilen sakine , rejim muhaliflerine uygulanan işkence ve bastırma yöntemleri ile sanat , düşün adamlarına karşı sansür ve baskı politikaları ile medyada her gün bir iran haberi görebiliyoruz..
cafer panahi mart ya da nisan ayıydı sanırım ilk tutuklandığı zaman gözümün önüne ‘beyaz balon (white balloon)’ filmi gelmişti.. bu kadar ince , sevgi dolu bir filmi yapan insan nasıl bir suç işlemişte demir parmaklıklar arkasına atılmıştı diye düşündüm..
sonra suçlamalar beklendiği gibi çıktı : politik nedenler dolayısıyla tutuklandığını ve rejim karşıtı hareketlere destek verdiği gerekçesiyle yargılanacağı açıklanmıştı..
üzüldüm , kıyameti koparsan ne yazar artık.. yargılanacağının açıklanması öyle bir ülke için şu demeye geliyor artık : cezası kesildi , geçmiş olsun..
uluslararası baskılar , protesto gösterileri neye yarar ki.. iki aylık tutukluluğunun ardından ev hapsinde tutularak sadece bir süre sözde tutuksuz yargılanması sağlandı.. neticede bir ülkenin gözbebeklerinden birisi olan koskoca yönetmene muhalif olduğu gerekçesiyle verilen cezaya bakın..
hapis cezasını zaten geçin , cafer panahi gibi adamları hapis cezaları sindiremez.. esas acımasız ceza onun için ‘yirmi yıl boyunca sen sesini çıkarmayacaksın , hiçbir şey yapmayacaksın’ cezası..
koskoca 20 yıl susacak..
neredeyse 20 yıl boyunca düşünme diyecekler adama ama beceremiyorlar düşünmesini engellemeyi..
esas ceza bu işte , cafer panahi’yi yaşama bağlayan damarları sinema ve düşünsel faaliyetleri.. cafer panahi’yi yok edemediklerinden ölümden beter böyle bir cezayı düşünüp tasarlamışlar iran’ın mollaları..
günümüzde faşist , baskıcı rejimlerin örtülüsünü örtüsüzünü her an dünyanın her yerinde yaşıyoruz.. demokrasi yalanları söylenerek uygulanan faşist yönetimlerde aynı , iran’daki örtüsüz açık faşist rejimlerde aynı.. değişen bir şey yok.. bazıları demokrasi yalanını kullanıyor bazıları kullanmıyor.. demokrasi sever ülkemizde filmlerin yakılıp yok edildiği günler az yaşanmadı.. sinemacıların sansür kurullarının önünde senaryolarının denetimden geçmeyi beklerken çektikleri işkenceler unutulmadı.. hele sansür kurullarında çalışmış profesör ve bilumum unvanlı uzmanların o akıllara zarar denetim raporlarını şimdilerde okudukça geniş geniş yağıyorum kendilerine.. neyse şimdi demokrasimiz gelişti gitti sansür kurulları yerlerine daha güzel , daha cici isimleri olan denetim mekanizmaları geldi.. yıkılıyorum burada sinirimden gülmekten..
cafer panahi’nin haberini okuduğumdan beri öyle öfkeliyim ki.. ne yapacağım , ne yapabilirim diye düşünüyorum taşınıyorum.. sinirimden doğru dürüst bir şeyler de yazamıyorum..
sayısız düşün ve sanat adamı yetiştirmiş ; dünya sanatının ve düşün hayatının gelişmesinde büyük katkıları olmuş bir ülkede böyle faşist bir yönetimin olması akıl alacak şey değil ama somut gerçek bu..
bu ceza aynı zamanda diğer iranlı sanat ve düşün adamlarına verilen bir gözdağı aslında.. şimdi onların alacakları tavır önemli.. bakalım susup sinecekler mi yoksa cafer panahi’nin yanında durup ona omuz mu verecekler..
cafer panahi iran sinemasını keşfedip sevmemi sağlayan şimdinin ankaralısı ‘cevat hocamdan’ sonra ikinci kişiydi..
ilk ‘beyaz balon’ filmiyle tanımıştım onu.. arkasından diğer filmleriyle sağlam bir yeri oldu panahi’nin sinema sevgimde.. ondan çok şey kapıp öğrendim ama ben şu dandik yazı dışında bir şey yapamıyorum onun için..
atlamadan şunu da sizlerle paylaşayım , yine bir başka sinemacı , film yapımcısı ‘muhammad rasoulof’ da iran’da benzer nedenlerle 6 yıl hapis cezasına çarptırıldı panahiyle birlikte..
şimdilik bitirirken saatlerdir sesli sessiz yağdığım kan içici şahtan daha faşist olan iran’ın malum faşistlerine ve onların her ülkedeki yardakçılarına diyorum ki : bir gün cafer panahi ‘beyaz balon’un ipine tutunup o faşist rejiminizden kurtulacak ama sizler o faşist ‘daire’nizde suratlarınızdan akan insanlık düşmanlığını görüp gururlanmak için ‘ayna’ya bakarken dünyanın tüm halkları önünde ‘ofsayt’a düşmeye devam edeceksiniz ve umarım en kısa zamanda da faşist şah gibi tarihin çöplüğüne gömüleceksiniz.. iran’ın güzel insanları , halkları bir gün elbet özgür olacak ve ben tahran meydanında gökyüzüne yükselen beyaz balonlara cafer panahi’yle beraber bakacağım..’
Crockett..
CAFER PANAHİ..
11 temmuz 1960 miyana , iran..
iran sinemasının yeni dalga hareketinin en etkili isimlerinden birisi olan cafer panahi’nin ilk uzun metrajlı filmi ‘beyaz balon’ 1995 yılında cannes film festivalinde camera d’or ödülünü , ‘daire’ filmi ise venedik film festivalinde altın aslan ödülünü kazanmıştı.. 2010 cannes film festivaline jüri üyesi olarak seçilen ama tutukluluğu nedeniyle katılamayan cafer panahi’nin festivale gönderdiği mektup açılışta okunmuştu.. cafer panahi’nin filmleri :
beyaz balon (1995) ,
ayna (1997) ,
daire (2000) ,
kanlı altın (2003) ,
ofsayt (2006)..
CAFER PANAHİ
DERHAL SERBEST BIRAKILSIN !